Μενέλαος Καραντζάς
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών (ΤΘΣ) του ΕΚΠΑ και εκπονεί διδακτορική διατριβή στο ίδιο Τμήμα με θέμα τις παραστάσεις και την πρόσληψη του Αρχαίου Δράματος. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου MFA στη Σκηνοθεσία Θεάτρου από την East 15 Acting School του University of Essex, UK, και έχει παρακολουθήσει κύκλο μαθημάτων Σκηνοθεσίας στη σχολή ГИТИС της Μόσχας. Κατέχει Δίπλωμα Μετάφρασης μεταξύ ελληνικών και αγγλικών, έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Θεατρικής Γραφής στο ΕΚΕΜΕΛ και στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, καθώς και μαθήματα Σκηνογραφίας-Ενδυματολογίας στη Σχολή Σταυράκου. Είναι Εκπαιδευτής Ενηλίκων με πιστοποίηση από τον ΕΟΠΠΕΠ.
Διδάσκει στο Θέατρο των Αλλαγών (Σκηνοθεσία), στο ΤΘΣ/ΕΚΠΑ (επικουρικό διδακτικό έργο στο Θέατρο της Αρχαιότητας), στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (επικουρικό διδακτικό έργο στη Σκηνογραφία) και έχει διδάξει στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών (Δραματουργική Ανάλυση και Υποκριτική) και στη Σχολή Σταυράκου (Δραματολογία, Ιστορία Θεάτρου). Εργάζεται ως σκηνοθέτης θεάτρου, δραματολόγος παραστάσεων, μεταφραστής, βοηθός σκηνοθέτης και σύμβουλος δραματουργίας για Έλληνες και Βρετανούς θεατρικούς συγγραφείς, ενώ έχει εργαστεί και ως drama teacher στο Λονδίνο. Υπήρξε συνεργάτης της Θερινής Ακαδημίας του Εθνικού Θεάτρου (2006-2009) και για δύο συνεχόμενες χρονιές (2015 & 2016) συμμετείχε στο Directors Lab του Lincoln Center Theater στη Νέα Υόρκη.
Σκηνοθεσίες:
Αχιλλέως Έρωτες, της Χριστίνας Καραβεζύρη, Επιγραφικό Μουσείο, Μάιος 2022
Η Μικρή μας Πόλη, του Thornton Wilder, Θέατρο Altera Pars, Μάιος 2019
Ωκεανός, του Alessandro Baricco, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Δεκέμβριος 2017 (συνεργάτης σκηνοθέτης)
τομή, της Pamela Carter, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Οκτώβριος 2017 (και μετάφραση)
Η μέρα που πέθανε ο Γκαγκάριν, του Viliam Klimáček, Θέατρο Τέχνης, Σεπτέμβριος 2017
Η Πίσσα, της Χριστίνας Καραβεζύρη, Μουσείο Φωτεαρίου Αθηνών, Μάρτιος 2017
Κλειστό Άσπρο, της Αργυρώς Βώβου, Θέατρο Τέχνης, Οκτώβριος 2016
Ποιο Σώμα; των Ελένης Κοσμά & Κορίνας Κονταξάκη, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Σεπτέμβριος 2016
Είκοσι Αστικά Μονόπρακτα, της Δώρας Τσόγια, Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, Σεπτέμβριος 2016
I Want a Country, του Ανδρέα Φλουράκη, Directors Lab, LCT, Νέα Υόρκη, Αύγουστος 2016
Ο Μονόλογος του Βασιλιά Λεοπόλδου, του Mark Twain, Bijoux de kant hood, Ιούλιος 2016 (και διασκευή)
Ποιο Σώμα; των Ελένης Κοσμά & Κορίνας Κονταξάκη, Αγγέλων Βήμα, Μάιος 2016
Τραγούδια, διάλογοι, ζωή παράλογη, των φοιτητών ΕΚΠΑ, Θέατρο Σημείο, Μάρτιος 2016
Κάντε Κλικ Εδώ, του Jose Padilla, Ινστιτούτο Θερβάντες, Αθήνα, Μάρτιος 2016
Tamburlaine, του Christopher Marlow, Directors Lab, LCT, Νέα Υόρκη, Ιούλιος 2015
Time for Heroes, του Kevin Lee, Barons Court Theatre, Λονδίνο, Φεβρουάριος 2015
Mad about the Boy, Phil Jacobs, Etcetera Theatre, Λονδίνο, Μάιος 2014
Sotirias' Army, των Αντώνη & Κων/νου Κούφαλη, Riverside Studios, Λονδίνο, Μάρτιος 2014
Doubles, του Michael Frayn, Corbett Theatre, Λονδίνο, Σεπτέμβριος 2013
Publius Horatius, του Μενέλαου Καραντζά, White Bear Theatre, Λονδίνο, Απρίλιος 2013 (και δραματουργία)
Σκηνοθεσία Ι
Πρόκειται για εργαστηριακό μάθημα που απευθύνεται σε σπουδαστές της κατεύθυνσης Υποκριτικής που ενδιαφέρονται να γνωρίσουν πρακτικά την τέχνη της Σκηνοθεσίας και σε σπουδαστές της κατεύθυνσης Σκηνοθεσίας που επιθυμούν να εμβαθύνουν στα στοιχεία και τις τεχνικές της. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, και μέσω του συνδυασμού της θεωρητικής συζήτησης με μία σειρά πρακτικών ασκήσεων, παρουσιάζονται και αναλύονται οι τεχνικές της σκηνοθεσίας και μετατρέπονται σε εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν όλους τους σπουδαστές στο στήσιμο των σκηνών τους, αναδεικνύοντας μεταξύ άλλων, πώς η δραματουργική ανάλυση στηρίζει την υποκριτική, πώς η κίνηση αποκαλύπτει το νόημα, πώς η εικόνα παράγει σημασίες και πώς η χρήση του χώρου συμβάλει στην αφήγηση μιας ιστορίας. Με την πρακτική εξάσκηση πάνω σε ειδικά γραμμένες αλλά και αυτοσχεδιαστικές σκηνές εξετάζεται η σχέση της σκηνοθεσίας με τα άλλα στοιχεία της θεατρικής παράστασης, όπως το κείμενο, η υποκριτική και η εικόνα. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων στην αίθουσα οι σπουδαστές εναλλάσσονται συνεχώς από το ρόλο του ηθοποιού στο ρόλο του σκηνοθέτη και καλούνται να εφαρμόσουν στην πράξη τις γνώσεις και τις τεχνικές που έχουν διδαχθεί σε άλλα μαθήματα.
Οι στόχοι του μαθήματος είναι:
α) η αναγνώριση και η ανάλυση των στοιχείων της σκηνοθεσίας στο θέατρο και η εκπαίδευση των σπουδαστών στην εφαρμογή τους στη σκηνή, ξεχωριστά και συνθετικά,
β) η εξοικείωση με τις έννοιες της δραματουργικής ανάλυσης και τον τρόπο που αυτές διαμορφώνουν τη σκηνοθεσία, με κείμενο ή χωρίς,
γ) η επικέντρωση στα στοιχεία που διαφοροποιούν ή συνδέουν τις προσωπικές σκηνοθετικές προσεγγίσεις,
δ) η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των σπουδαστών, η ανάπτυξη της ικανότητας αναγνώρισης των στοιχείων της σκηνοθεσίας και η όξυνση της κριτικής τους παρατήρησης.
Το μάθημα είναι ανοιχτό σε όλους.
Σκηνοθεσία ΙΙ
Το μάθημα αποτελεί συνέχεια του μαθήματος Σκηνοθεσία Ι. Πρόκειται για πρακτικό μάθημα, στο οποίο οι σπουδαστές, που έχουν παρακολουθήσει τη Σκηνοθεσία Ι, καλούνται να εργαστούν πάνω σε συγκεκριμένες σκηνές από θεατρικά έργα, τις οποίες θα πρέπει να σκηνοθετήσουν ξεκινώντας από την επιλογή των ηθοποιών και την πρώτη ανάγνωση και καταλήγοντας στην παρουσίαση στη σκηνή. Στη διάρκεια των μαθημάτων γίνεται προσομοίωση όλης της διαδικασίας της σκηνοθεσίας μιας παράστασης και οι σπουδαστές λειτουργούν ως σκηνοθέτες οι ίδιοι αλλά και ως ηθοποιοί για τους άλλους σκηνοθέτες στην τάξη. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων και μέσα από την πορεία της σκηνοθεσίας των σκηνών γίνεται επανάληψη των στοιχείων της θεωρίας και διαπιστώνεται η εφαρμογή τους στην πράξη. Οι στόχοι του μαθήματος είναι κοινοί με τη Σκηνοθεσία Ι, με την προσθήκη των εξής:
ε) η αναγνώριση σε πρακτικό επίπεδο και η βελτίωση των δεξιοτήτων που πρέπει να έχει ο σκηνοθέτης κατά την περίοδο της καλλιτεχνικής του δημιουργίας,
στ) η πρακτική επαφή με τα προβλήματα και τις απαιτήσεις της σκηνοθεσίας,
ζ) η προετοιμασία μίας παράστασης που θα βασίζεται στις σκηνές πάνω στις οποίες δουλεύουν οι σπουδαστές στη διάρκεια του τριμήνου.
Το μάθημα είναι ανοιχτό σε σπουδαστές που έχουν παρακολουθήσει τη Σκηνοθεσία Ι ή το παλιότερο μάθημα της Σκηνοθεσίας κατά τα έτη 2020-21 και 2021-22 (του κ. Καραντζά).
Σημείωση: στα παραπάνω κείμενα οι λέξεις «ο σκηνοθέτης», «οι σκηνοθέτες», «ο ηθοποιός», «οι ηθοποιοί» και «οι σπουδαστές» εννοούνται πάντα ως «ο/η σκηνοθέτης/σκηνοθέτρια», «οι σκηνοθέτες/σκηνοθέτριες», «ο/η ηθοποιός» και «οι σπουδαστές/σπουδάστριες».